Praktijkvoorbeeld

Rel

9 januari 2024

‘Met die handdruk zeg je dat je er samen voor gaat’

“Deze arbeidsovereenkomst past gewoon bij ons. Bij de manier waarop we werken en hoe we met elkaar omgaan.” Het traditionele contract verdween afgelopen jaar in de prullenbak bij Rel (Regionaal Energieloket en GreenHome) en maakte plaats voor een onepager. “De nieuwe overeenkomst is veel meer ‘des Rels’”, zegt Naomi Evers.

Rel  is een commercieel bedrijf met een maatschappelijke missie: een duurzaam thuis voor iedereen. Het werd in 2014 door drie vrienden vanuit de huiskamer opgezet, maar is inmiddels uitgegroeid tot een organisatie met zeventig fte’s. “Geen werknemers of personeel, maar collega’s. Wij werken met holacracy, waarbij we afstand nemen van de traditionele hiërarchie. We hebben ook geen vaste functietitels, maar vervullen een x-aantal rollen”, vertelt Evers, die binnen People & Culture de rollen Beloningsbeleid, Talent & Performance, Arbeidsgerelateerde Contracten en nog zo’n vijf rollen op zich heeft genomen.

Kenmerkend voor holacracy (of holacratie) is ook dat mensen meer autonomie en beslissingsbevoegdheid binnen hun eigen rollen hebben. En ze worden bij Rel beoordeeld en beloond op basis van toegevoegde waarde en dus niet op een functietitel. Wederzijds vertrouwen speelt in dit besturingsmodel een belangrijke rol. “Die zeven pagina’s tellende oude arbeidsovereenkomst waarin alles zo goed mogelijk was dichtgetimmerd, sprak daar totaal niet vanuit”, aldus Evers. “Wat ik het mooiste vind aan conscious contracting, is dat je elkaar aan het einde van een sollicitatieprocedure een handdruk geeft en daarmee zegt dat je er samen voor gaat. Dat is precies hoe wij zo’n proces willen afsluiten.”

Vreemde vereisten

Evers is begin dit jaar “maar gewoon” gaan uitzoeken waar zo’n overeenkomst op basis van conscious contracting aan moet voldoen. Met andere woorden: welke dingen er absoluut in moeten staan. “Er staan veel artikelen over dit onderwerp online en ik heb podcasts geluisterd, dus dit was prima te doen. Ik liep alleen wel tegen wat vreemde vereisten op. Zo verbaasde het mij dat de woonplaats van degene die tekent op het contract moet staan. Evenals het adres van het kantoor, terwijl wij hybride werken. En het is ook verplicht iemands functie te vermelden, terwijl onze mensen hun eigen rollenpakket samenstellen in combinatie met wat het bedrijf nodig heeft, waar ze goed in zijn en waar ze in willen groeien.” Daarom wordt in het eerste punt van het contract nu gesproken van ‘een kernrol’.

Zaken als intellectueel eigendom, concurrentiebeding, relatiebeding en geheimhouding werden uit de arbeidsovereenkomst geschrapt. Die keerden later echter alsnog terug in de onepager, nadat Rel een ISO-certificering had gekregen. “Die wilden we graag hebben, omdat bijna al onze klanten overheidsinstanties zijn en in overheidsland wordt veel met die certificering gewerkt. Dus we zijn er heel trots op dat we hem hebben gekregen, maar dat betekende wel dat we een aantal bedingen plus boete moesten vernoemen. Dat hebben we nu gedaan met links naar toelichtingen in ons handboek. Daar staat ook uitgelegd dat we die bedingen noemen, omdat we het ISO-certificaat hebben en dat graag willen behouden.”

“Ons handboek dat op intranet is te vinden, is overigens nog best uitgebreid. Er staan dingen in die juridisch misschien niet nodig zijn, maar die wel relevant zijn en soms gewoon leuk om te weten als je bij Rel komt werken. Hoe werken wij met een vertrouwenspersoon? Wat betekenen de kernwaarden die in de arbeidsovereenkomst staan nu precies? Wat verstaan we onder onbeperkte vakantiedagen onder de fair use policy? Geen juridische taal, behalve misschien rondom de bedingen, omdat dat voor de ISO dan weer nodig is.”

Rel-versie

De onepager is ter controle voorgelegd aan een arbeidsjurist en vervolgens opgemaakt door een marketingcollega, die ook verantwoordelijk is voor de huisstijl van Rel. “Ik heb haar een aantal voorbeelden gestuurd van bedrijven die al aan conscious contracting deden en aan de hand daarvan heeft zij een Rel-versie gemaakt. Met onze kleuren en in een stijl die helemaal bij ons past.”

Alle mensen die vanaf april nieuw in dienst zijn gekomen bij Rel of hun tijdelijke contract hebben verlengd, hebben de nieuwe versie gekregen. “Een nieuwe collega met wie ik een kennismakingsgesprek had, zei: ‘Het viel me op dat dit contract heel anders is dan ik gewend ben. Ik hoefde het helemaal niet naar mijn ouders te sturen om de kleine lettertjes mee te laten lezen om te kijken of er misschien iets geks in stond.’ Anderen noemen de overeenkomst ‘verfrissend’ en ‘veel meer des Rels’.” Vooralsnog zijn alleen de contracten voor bepaalde en onbepaalde tijd aangepast. Met het nulurencontract wordt nog even gewacht op een wetswijziging, zodat dat te zijner tijd meteen goed kan worden omgezet.

Spanningsgedreven

Evers vond de overstap van het traditionele juridische contract naar de onepager best een beetje spannend. “Ik heb best weleens gedacht van ‘wat als iemand nu toch ineens boos weggaat of er een conflict ontstaat?’ Toch lig ik daar niet wakker van, want ik ga er vanuit dat we er altijd wel samen uit zullen komen. Wij als bedrijf zijn niet kwaadwillend en ik vertrouw erop dat de mensen die hier werken dat ook niet zijn.”

“Bovendien is het helemaal niet erg als iets spannend voelt. Dat is juist wel goed”, zo besluit ze. “Het zet je aan het denken waarom je iets spannend vindt en als je daar dan achter komt – bijvoorbeeld doordat er weinig vertrouwen is – kun je daaraan werken. Hoe komt het dat je dat vertrouwen niet hebt en wat kun je doen om dat gevoel weg te nemen? Werken vanuit spanningen om te verbeteren, dat is ook waar het bij holacracy om gaat.”

Zelf aan de slag?

Wil jij ook een medemenselijke arbeidsovereenkomst? Download dan de Routekaart om direct zelf aan de slag te gaan of meld je aan voor ons Do-It-Yourself traject Conscious Contracting dat start in februari en september 2024.

Blijf op de hoogte van onze vorderingen, achtergrondinformatie over conscious contracting en inspirerende praktijkvoorbeelden.

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief