Purpose

‘Een arbeidscontract moet niet alleen beschermen, maar ook verbinden’

Wie bij Purpose solliciteert, krijgt niet alleen een gesprek, maar ook een kijkje in de keuken. Nieuwe kandidaten ontmoeten het team tijdens een borrel, krijgen een presentatie en ervaren zo meteen de sfeer. “Want wij vinden dat een sollicitatie tweezijdig is”, zegt Jesper Janssen, consultant en kartrekker van het project Conscious Contracting. “Jij solliciteert niet alleen bij ons, wij solliciteren ook bij jou.”

Die persoonlijke en informele toon verdween tot voor kort zodra de arbeidsovereenkomst op tafel kwam. “Dan kreeg je ineens een document van zeven pagina’s vol juridisch jargon. Heel zakelijk en afstandelijk en vanuit de werkgever geschreven”, weet Janssen uit eigen ervaring. “Dat sloot totaal niet aan bij wie wij zijn als organisatie.”

Gelijke kansen, ook intern

Purpose is een onderzoeks- en adviesbureau dat werkt aan maatschappelijke vraagstukken in het sociaal domein, met name op het gebied van armoede en schulden. Het bureau telt achttien medewerkers, voornamelijk consultants, maar ook een office manager en iemand voor marketing en acquisitie. Naast projecten voor gemeenten en private partijen is Purpose onder meer betrokken bij het programma Sociaal Incasso, dat samen met de Goldschmeding Foundation wordt uitgevoerd.

“Wij willen bijdragen aan gelijke kansen in de samenleving”, zegt Janssen. “Maar dan moet je dat ook intern laten zien. Hoe je met je eigen mensen omgaat, is minstens zo belangrijk als de projecten die je extern doet. Daar hoort ook een arbeidsovereenkomst bij die diezelfde waarden uitstraalt. Om die reden besloten we mee te doen aan het DIY-traject Conscious Contracting.”

Het idee om met Conscious Contracting aan de slag te gaan, kwam voort uit de samenwerking met de Goldschmeding Foundation. Tijdens een overleg met Sociaal Incasso-programmamanager Sylvia de Bruijn hoorde Janssen over het DIY-traject. “Ze vroeg of dat iets voor ons was en of ik de kar wilde trekken. Ik dacht meteen: dit past bij ons. Zeker omdat we een informele organisatie zijn, waar gelijkwaardigheid en menselijkheid centraal staan.”

Voorbeelden en handvatten

In februari begon Janssen met het DIY-traject, samen met office manager Jelke van Staveren. Ze maakten gebruik van de beschikbare tools en online sessies. “Ik vond het best spannend, want ik ben geen arbeidsjurist. Maar de begeleiding en de structuur van het traject maakten het overzichtelijk”, zegt Janssen. Het online platform bood voorbeelden van contracten en concrete handvatten om stappen te zetten. Tijdens de sessies konden deelnemers hun voortgang delen en vragen bespreken. “Het was erg leerzaam om te zien hoe andere organisaties hetzelfde proces aanpakten.”

De eerste stap was een grondige analyse van de bestaande arbeidsovereenkomst. Daarbij werd gekeken naar zowel de inhoud als de toon: wat is juridisch noodzakelijk, wat kan menselijker worden geformuleerd en wat voegt daadwerkelijk iets toe? Daarnaast werd een vragenlijst uitgezet onder collega’s – een van de tools uit het DIY-traject – om te toetsen of hun ervaringen en verwachtingen overeenkwamen met de overeenkomst. “De uitkomst bevestigde wat wij al dachten: het contract was te veel vanuit de werkgever geschreven en reflecteerde niet met hoe er bij Purpose wordt gewerkt.”

Daarna volgde de creatieve fase. Het contract werd korter, visueler en toegankelijker. “We gingen van zeven kantjes technisch jargon naar twee pagina’s in onze huisstijl, met blokjes en pictogrammen. Zoals we dat ook doen in onze onderzoeksrapporten. Het moet gewoon begrijpelijk zijn.”

Uitgaan van vertrouwen

Bepaalde juridische onderdelen bleven behouden, maar kregen een andere toon. “Een geheimhoudingsplicht moet er natuurlijk in, maar die hebben we nu zo verwoord dat het meer uitgaat van vertrouwen dan van wantrouwen, zoals dat nu bij veel organisaties nog gebruikelijk is”, zegt Janssen. Andere bepalingen, zoals uitgebreide passages over ziekmeldingen, verhuisden naar het personeelshandboek. “Dat hoef je niet in detail in de overeenkomst op te nemen. Het eerste document dat iemand ziet, moet positief en uitnodigend zijn.”

Over sommige clausules is volgens Janssen intern goed gesproken, zoals het concurrentie- en anti-ronselbeding. “We willen niemand belemmeren in zijn ontwikkeling, maar we moeten ook ons intellectueel eigendom beschermen. Uiteindelijk hebben we beide bedingen erin gehouden, maar het is wel zorgvuldig afgewogen.”

Nieuw zijn passages over ontwikkeling en coaching. “Die ontbraken in de oude overeenkomst, terwijl het voor ons heel belangrijk is. We investeren veel in interne trainingen en coaching. En we hebben een platte organisatie: je hebt niet echt een leidinggevende, maar meer een mentor. Dat wilden we expliciet opnemen.”

Praktische aanpassingen waren onder meer de salarisberekening bij een niet-fulltime dienstverband en het toevoegen van de missie van Purpose bovenaan het contract.  “Daarmee teken je niet alleen voor je baan, maar ook voor onze gezamenlijke maatschappelijke missie. Dat vonden we heel mooi.”

Jesper Janssen, consultant bij Purpose

Lovende reacties

Het vernieuwde arbeidscontract werd positief ontvangen door het team en het management. Janssen: “Onze HR-manager had haar enthousiasme eerder al met ons gedeeld en onze directeur zei meteen: ‘Zouden we dat ook niet met andere dingen kunnen doen? Hij ging er meteen helemaal in mee.” In het team waren de reacties eveneens lovend. “De collega’s vonden het leuk dat we onze huisstijl hadden gebruikt en herkenden de sfeer van Purpose erin. Ik was vooral ook benieuwd wat de mensen die de vragenlijst hadden ingevuld van de nieuwe overeenkomst vonden, maar ook zij reageerden enthousiast.”

De eerste nieuwe medewerkers zullen binnenkort het vernieuwde contract tekenen. Op termijn wordt gekeken of het contract ook voor huidige medewerkers kan worden geïmplementeerd. Ook Janssen denkt dat deze aanpak bredere mogelijkheden heeft. “We tekenen nu bijvoorbeeld verklaringen voor laptops en telefoons. Daar kun je dit gedachtegoed net zo goed op toepassen.”

Beschermen en verbinden

Voor organisaties die nog twijfelen over het ‘conscious’ maken van hun arbeidsovereenkomst, heeft Janssen een duidelijk advies: “Ga het gewoon doen. Het is typisch zo’n project dat vaak op de plank blijft liggen, terwijl het zoveel toevoegt aan vertrouwen, cultuur en betrokkenheid. Bovendien wordt de administratieve last ook minder; wij hoeven maar een paar velden aan te passen bij aanstellingen.”

Zijn praktische tip is om in duo’s te werken en vaste momenten in te plannen. “Wij hadden wekelijks een korte check-in. Zo heb je een stok achter de deur en blijft het onderwerp levend. Maak daarnaast gebruik van de tools en sessies die het DIY-traject biedt. Hoewel je het traject in je eigen tempo kunt doorlopen, vonden wij het handig om steeds bij de sessies aanwezig te zijn. Er werden telkens specifieke onderdelen van de arbeidsovereenkomst besproken. Als je daarbij bent, kun je direct meedenken en het proces stap voor stap afronden.”

Volgens Janssen verliep het hele traject “eigenlijk best soepel”. “En we vonden het allebei echt leuk om te doen. Dat helpt natuurlijk ook.” Maar het allerbelangrijkste, zo benadrukt hij, is dat een contract niet alleen moet beschermen, maar ook verbinden. “Voor ons is dit nieuwe contract een fundament onder de samenwerking die we elke dag met elkaar vormgeven

Zelf aan de slag?

Wil jij ook een medemenselijke arbeidsovereenkomst? Download dan de Routekaart om direct zelf aan de slag te gaan of meld je aan voor ons Do-It-Yourself traject Conscious Contracting dat start in oktober 2025.